Marianna Łacek OAM

Jednym z Gości Honorowych Konferencji Nauczycieli: Utrzymajmy Język Polski w Australii, był Konsul Generalny Rzeczypospolitej Polskiej, pan Piotr Rakowski. Konferencja poparta funduszami Instytutu Rozwoju Języka Polskiego im. św. Maksymiliana Kolbego w Warszawie, została zorganizowana przez Zrzeszenie Nauczycieli Polskich w Australii. Obrady Konferencji miały miejsce w Ashfield Community Catholic Club i trwały dwa dni – w sobotę 30 listopada oraz w niedzielę, 1 grudnia,

Pan Konsul Piotr Rakowski wystąpił jako pierwszy prelegent:

• „Serdecznie witam wszystkie osoby biorące udział w konferencji” – rozpoczął swoje wystąpienie Pan Konsul, zwracając się indywidualnie do uczestników z wielu ośrodków polskich w Australii –  z Melbourne, Adelaide, Brisbane, szczególnie podkreślając najliczniejszą grupę z odległego Perth.

• „Konferencja zbiega się z początkiem mojej misji w Australii…”  Konsul Generalny, Piotr  Rakowski przyleciał do Sydney w październiku. Tak się złożyło, że w Polsce przypadał wówczas Dzień Nauczyciela. Chociaż w Australii to Święto zaczyna dopiero raczkować, Pan Konsul rozpoczął swoje urzędowanie od złożenia życzeń wszystkim działającym tutaj polskim nauczycielom.

• „Za najważniejsze cele strategiczne, które będą mi przyświecać w czasie mojej misji, uznaję: utrzymanie i rozwój j. polskiego pośród Polonii oraz intensyfikację współpracy z młodymi Polkami i Polakami.” – Tej deklaracji zarówno organizatorzy, jak i uczestnicy Konferencji mogą tylko przyklasnąć. Wszak nasza działalność ma takie właśnie założenie. Język, to podstawa naszej polskości. To łącznik z polską kulturą, polską tożsamością. To niezaprzeczalny dowód istnienia Australijskiej Polonii. A młodzież, to nasza przyszłość. W młodych należy inwestować.

• „Mimo krótkiego czasu mam świadomość problemów stojących przed polskim szkolnictwem podstawowym i średnim w Australii…” My nauczyciele, borykamy się z tym na co dzień – odległości od polskich szkół, obowiązkowe zajęcia sportowe w soboty, problemy lokalowe szkół podstawowych, brak akredytowanych nauczycieli języka polskiego dla szkół średnich.

• „Musimy robić wszystko, aby utrzymać, a nawet zwiększyć udział młodych osób w egzaminach maturalnych w Australii…” To zadanie od lat przyświeca działalności Zrzeszenia Nauczycieli Polskich. Mając oparcie w osobie Konsula Generalnego, być może będziemy w stanie zatrzymać tendencję spadkową liczebności polskich maturzystów we wszystkich stanach Australii, tak jak udało nam się to uczynić w Sydney.

• „Wiem o problemie uznawania kwalifikacji – sprawa ta wymaga ścisłej współpracy zarówno tu na miejscu, jak i z Warszawą…” Uznawanie kwalifikacji, to palący problem, który dotyka tutejsze polskie szkolnictwo, szczególnie na poziomie państwowych średnich szkół języka, gdzie mogą być zatrudniani jedynie akredytowani nauczyciele.

• „Zasadne byłoby większe wsparcie ze strony władz stanowych m.in. w zakresie  zrezygnowania z pobierania czesnego od szkół …” Ten problem nie dotyczy NSW. Pan Albert Vella jako prezes Federacji Szkół Etnicznych zdołał przekonać odpowiednie władze na szczeblu ministerialnym i od przynajmniej 20 lat społeczne szkoły języków mają prawo do bezpłatnego korzystania ze szkół publicznych w soboty. Pomoc w rozwiązaniu tego problemu w innych stanach można byłoby uzyskać poprzez większe zaangażowanie tamtejszych polskich organizacji. Na przykład Federacji Stanowych, Rady Naczelnej, a w szczególności Komisji Oświatowej Polonii Australijskiej, działającej w tej Radzie. Najważniejszym jednak zadaniem jest zwiększenie liczebności uczniów w polskich klasach. To zawsze będzie główny argument starania się o jakąkolwiek pomoc od władz Australii.

• „W MSZ jest opracowywana obecnie nowa strategia wobec Polonii, która zakłada m.in.  odejście od nauczania polskiego jako j. ojczystego w kierunku nauczania go jako j. obcego (nowa metodologia, nowe cele)…” Warunki w jakich znalazła się Polonia Australijska, a więc odległość od Kraju, brak napływu nowej emigracji, zmusiły tutejsze polskie szkolnictwo do wprowadzania nowych aspektów nauczania języka. Szkoły, które to uczyniły, cieszą się niesłabnącą popularnością. Wiele szkół, które nie potrafiły się przestawić na nowe wyzwania mierzy się z minimalnym naborem do polskich klas. Niektóre szkoły są zamykane. Mamy nadzieję, że pomimo odległości efekty nowych trendów w nauczaniu j. polskiego dotrą w praktyce również do Australii. Liczymy na serię podręczników dostosowanych do naszej specyfiki a także organizowanych w tutejszych ośrodkach warsztatów dokształcających dla nauczycieli.

• „Kluczowe jest nie zachęcanie nauczycielek i nauczycieli do nauczania j. polskiego, ale dotarcie do tych rodziców, którzy tego nie robią…” Należy wykorzystać wszystkie dostępne formy informacji. Czynimy to poprzez polskojęzyczne media tak ogólne jak i społecznościowe. Poprzez platformy internetowe, polskie zespoły folklorystyczne, polskie kluby i kościoły. Zdajemy sobie sprawę, że informacje nie docierają do wszystkich australijskich Polaków. Współpracując z Polskim Konsulatem, będziemy w dalszym ciągu poszukiwać nowych metod informacji

• „Widzę zasadność odpowiednich kampanii informacyjnych (w myśl zasady: nie ucz, ale mów do dziecka)…” Edukacja rodziców, to kolejne, nie w pełni wykorzystane pole w procesie zachowania języka. Rodzice są pierwszymi nauczycielami. W Australii coraz częściej spotykamy się jednak z sytuacją, kiedy tę podstawową rolę wprowadzania dziecka w polską mowę przejmuje szkoła, ponieważ rodzice to 2. lub 3. polskie pokolenie, a małżeństwa są często mieszane.

• „Konieczne jest też pokazanie, że j. polski to atrakcyjne narzędzie w dalszej karierze, że to  przydatny instrument – tu widzę przestrzeń na współpracę z lokalnym biznesem (płatne staże dla maturzystów na przykład)…” Inicjatywa bezsprzecznie cenna i atrakcyjna. Współpraca nauczycieli, rodziców i zaangażowanego w tę kwestię Konsula ma szansę przynieść oczekiwane wyniki. Dotarła już do polskiej społeczności informacja, że za język polski zdawany na maturze można uzyskać aż 20 punktów w ATAR. Czy prawdą jest, że matura z polskiego uznana jest w Kraju jako Certyfikat Języka?

• „Zasadniczo musimy być zdolni do adaptacji do nowych okoliczności, nie rezygnując z dotychczasowych doświadczeń…” Nauczanie języka polskiego jako obcego, obejmuje jedynie formę czyli metodologię przekazywania polskich zawiłości językowych. Natomiast u podstawy, jako nadrzędny cel tej nauki musi pozostać polskość – utrzymanie polskości poprzez język. To stanowi sedno motywacji wewnętrznej w nauczaniu, która wspólnie z motywacją zewnętrzną (korzyści) stanie się motorem w osiągnięciu zadowalającego poziomu opanowania języka polskiego.

• „Deklaruję, że odwiedzę każdą szkołę polską w Australii, by dowieść jak ważny to jest proces w budowaniu więzi z krajem i polską kulturą oraz tożsamością…” To już Pan Konsul zdążył udowodnić, uczestnicząc w Balu Maturzystów Języka Polskiego, w uroczystościach polskich szkół w Sydney oraz w Perth, pomimo tylko kilku tygodni swojej misji w Australii tuż przed zakończeniem roku w tutejszych szkołach. Już wiemy, że uroczystość rozpoczęcia nowego roku szkolnego będzie Pan Konsul celebrował w najmłodszej, prężnie działającej Polskiej Szkole w Macarthur (płd.- zach. Sydney).

• „Drzwi konsulatu będą zawsze otwarte dla potrzeb polskiego szkolnictwa w Australii…” Doświadczyliśmy tego już niejednokrotnie i mam nadzieję będziemy doświadczać w dalszym ciągu, ponieważ przyświeca nam ten sam cel – Zachowanie języka polskiego w Australii, co jest równoznaczne z zachowaniem polskości.

• „Dziękuję…” To my, reprezentując rzeszę nauczycieli języka polskiego dziękujemy Panu  Konsulowi za poświęcenie czasu na uczestnictwo w organizowanej Konferencji. Dziękujemy za już okazaną życzliwość i zapewnienie współpracy. Działając wspólnie, będziemy w stanie osiągnąć wiele.

Marianna Łacek OAM – prezes Zrzeszenia Nauczycieli Języka Polskiego w Australii

Fot. Gosia Vella